اثر شوری خاک بر جذب برخی فلزات سنگین در گیاه جو در دو خاک تیمار شده با لجن فاضلاب

هدف این پژوهش، بررسی اثر شوری خاک بر فراهمی و جذب کادمیم، سرب، نیکل، روی و مس در دو خاک تیمار شده با لجن فاضلاب بود. شوری خاک (2، 4، 8 و 12 دسی زیمنس بر متر، عصاره گل اشباع) با نسبت 1:1 با استفاده از نمک های کلرید سدیم و کلرید کلسیم ایجاد گردید و خاک ها به مدت یک ماه در رطوبت مزرعه نگه داری شد. سپس خاک ها، با لجن فاضلاب (5/1درصد) تیمار گردید و به مدت یک ماه، خوابانده شد. قبل از کشت، غلظت فلزات سنگین در محلول و همچنین عصاره گیری شده با سه روش (مهلیچ 3 (dtpa–tea, ab-dtpa, تعیین گردید. سپس گیاه جو کشت و 10 هفته پس از جوانه زنی، قسمت های هوایی برداشت و شاخص های گیاهی (عملکرد، غلظت و جذب) تعیین شدند. همچنین فعالیت گونه های مختلف کادمیم، سرب، روی و مس محلول با استفاده از نرم افزار minteqa2 تخمین زده شد. نتایج نشان داد که شوری ناشی از کلرید سدیم و کلرید کلسیم باعث افزایش غلظت گونه های کادمیم (cdcl+, cdcl02) سرب (pb2+ pbso4, pbcl02, pbcl+,)، روی ((zncl+, znso04 و مس (cu2+, cucl+, cuoh+, cuso04) در محلول خاک شده است. همچنین مشخص شد که کلیه سطوح شوری خاک باعث افزایش معنی دار مقادیر محلول و قابل استفاده کادمیم، سرب، نیکل، روی و مس شده است. شوری خاک بر غلظت و جذب کادمیم و سرب گیاه اثر معنی داری (05/0p<) داشت در حالیکه بر غلظت و جذب روی و مس بی تاثیر بود. غلظت نیکل در گیاه نیز ناچیز و کمتر از حد تشخیص دستگاه بود. نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد لجن فاضلاب باعث افزایش غلظت قابل استفاده و محلول فلزات سنگین در خاک ها شد و یون کلر نقش موثری در قابلیت استفاده آن ها در خاک ها داشت. بنابراین نتایج بدست آمده می تواند برای ارزیابی جذب فلزات سنگین، در خاک های شور تیمارشده با لجن فاضلاب، استفاده شود.